Gezondheid & Zorg in Nederland
In Nederland is de zorg goed geregeld, maar er zijn veel regels. Voor het KNM-examen moet je weten hoe de zorg werkt, bij wie je moet zijn en wat je zelf moet regelen.
Op deze pagina lees je wat belangrijk is over gezondheid, huisartsen, ziekenhuizen, verzekeringen en noodsituaties.
Wat moet je weten voor het KNM-examen?
Zorgverzekering (verplichte basisverzekering)
- Iedereen die in Nederland woont of werkt, moet een zorgverzekering hebben.
- Je betaalt premie (maandbedrag).
- Je hebt een eigen risico: een bedrag dat je eerst zelf betaalt bij bepaalde zorg.
Belangrijk:
- De basisverzekering vergoedt huisarts, ziekenhuiszorg, medicijnen (deels), ambulance.
- Extra verzekeringen zijn aanvullend, bijvoorbeeld voor tandarts of fysio.
De huisarts (eerste aanspreekpunt)
In Nederland ga je eerst naar de huisarts, niet direct naar het ziekenhuis.
Je gaat naar de huisarts voor:
- klachten (pijn, koorts, griep, rugpijn, etc.)
- doorverwijzing naar een specialist
- herhaalrecepten
- vragen over gezondheid
De huisarts kent jouw dossier en beslist vaak of je naar een specialist moet.
De specialist en het ziekenhuis
Je gaat meestal alleen naar een specialist als:
- de huisarts je doorverwijst
- er ingewikkelde of ernstige klachten zijn
Voorbeeld specialisten:
- cardioloog (hart)
- longarts
- gynaecoloog
- psychiater
Zonder verwijzing kan je soms minder of geen vergoeding krijgen.
Apotheek en medicijnen
- De huisarts schrijft een recept.
- Met dat recept ga je naar de apotheek.
- Sommige medicijnen betaal je zelf (of deels).
GGD en publieke gezondheid
De GGD regelt:
- vaccinaties
- soa-testen
- consultatiebureau (baby’s en kinderen)
- informatie bij infectieziekten
Voor KNM is het belangrijk dat je weet dat de GGD er is voor preventie en publieke gezondheid.
Geestelijke gezondheid (GGZ)
Bij psychische klachten (depressie, angst, trauma):
- eerst naar de huisarts
- huisarts kan doorverwijzen naar GGZ-instelling of psycholoog
Noodgevallen
In een levensgevaarlijke situatie:
- Bel 112 voor ambulance, politie of brandweer.
Bij spoed maar geen levensgevaar:
- Huisartsenpost
- Spoedeisende hulp (na overleg met huisarts / huisartsenpost)
Belangrijke situaties voor het examen
Situatie: Je hebt hoge koorts en voelt je erg ziek. Wat doe je?
- Overdag: bel je huisarts.
- Avond / nacht / weekend: bel de huisartsenpost.
- Alleen bij levensgevaar (bijv. geen adem, bewusteloos): 112 bellen.
Situatie: Je maakt je zorgen over je baby. Wat doe je?
- Je belt het consultatiebureau of de huisarts.
Het consultatiebureau controleert groei en ontwikkeling van baby’s en kinderen.
Situatie: Je voelt je al lang somber en kunt niet goed slapen. Wat doe je?
- Je gaat naar de huisarts.
Die kan luisteren, advies geven of je doorverwijzen naar de GGZ of psycholoog.
Situatie: Je krijgt een blauwe brief van de zorgverzekeraar. Bijvoorbeeld over achterstand in betaling.
- Neem contact op met de zorgverzekeraar.
- Bespreek een betalingsregeling.
- Negeer de brief niet, want dan kun je problemen krijgen.
Situatie: Je hebt een ongeluk op straat gezien
- Bij ernstig letsel: 112 bellen.
- Blijf zo rustig mogelijk.
- Leg uit wat er is gebeurd, waar je bent en hoeveel mensen er gewond zijn.
Belangrijke woorden (KNM-woordenlijst)
| Nederlands | Betekenis |
| Huisarts | Eerste dokter bij wie je terecht kunt |
| Specialist | Dokter met extra kennis over een deel van het lichaam |
| Zorgverzekering | Verzekering voor medische kosten |
| Premie | Maandbedrag dat je betaalt voor je verzekering |
| Eigen risico | Bedrag dat je eerst zelf betaalt voor bepaalde zorg |
| Apotheek | Winkel voor medicijnen |
| Recept | Brief / digitaal bericht van de dokter voor medicijnen |
| Consultatiebureau | Plaats waar baby’s en kinderen gecontroleerd worden |
| GGD | Organisatie voor publieke gezondheid en vaccinaties |
| GGZ | Geestelijke gezondheidszorg (phychische hulp) |
| Huisartsenpost | Huisartendienst in de avond, nacht en weekend |
| Spoedeisende hulp | Afdeling in het ziekenhuis voor spoed |
| 112 | Noodnummer bij levensgevaar |
Wanneer heb je hulp nodig en waar kun je heen?
Gemeente
- Informatie over zorg, Wmo, ondersteuning aan huis
- Hulp bij problemen met zorgkosten
Zorgverzekeraar
- Vragen over vergoeding
- Achterstand in betaling
- Wijzigingen in je polis
Huisarts
- Bij lichamelijke en psychische klachten
- Doorverwijzing naar specialist of GGZ
GGD / Consultatiebureau
- Vaccinaties
- Ondersteuning bij baby’s en kleine kinderen
- Infectieziekten
Hulplijnen en instanties
- GGZ / psycholoog bij psychische problemen
- Crisisdienst bij ernstige psychische nood
- 112 bij levensgevaar